KAPAG PUNO NA ANG SALOP

PARARABAS BAGAS


May krisis o mayo sa bagas, iyan an parating hapot sa ngonyan? An krisis na ini kan saro sa pinakamayor na kakanon kan satuyang nasyon na halangkawon an bilang kan nagugutom sarong simtomas sana kan mas hararom na kagutoman na namamatian kan kadaklan sa satuya. Sa ibong na lado, bako man harayong isipon na an krisis sa bagas, saro na naman na pulitikal na propaganda kan arin man na lado tanganing darahon kita sa mas haraning isyu, bako kan korapsyon kundi an kamugtakan kan satuyang tulak. Kun an krisis na ini, dai malusutan, ‘baad ini an magpabagsak na kan haloy na kutang administrasyon ni Arroyo. Baad ini na an panahon na makasabing kitang ‘ kapag puno na ang sulop.’ Alagad, pwede man ini na magin paagi naman kan administrasyon ni Gloria tanganing ipahiling an saiyang pagiging economic wizard (daa) na iyo man an saiyang imaheng haloy nang pigpapahiling satuya, orog na ta kadakul siyang pisikal na limitasyon: langkaw, arong sa pandok na ginamit niya man na paagi kan magdalagan siyang senador ( kapandok niya si Nora) asin an mga retrato niyang dakop-dakopan an saiyang mata na nagbuburubulakog. Masakit ini orog na kun an sinusundan na presidente arog ni Erap na hali sa pelikula, dawa ngani, dai man sinda nagkakarayuan sa hitsura. alagad si Estrada igwang lehitimong aura nin huli kan saiyang pagiging artista alagad si GMA mayo. Alagad sala na isipon ni Erap na an kaanggotan ki GMA ngonyan, nagpapahiling man kan paglingaw kan kadaklan kan saiyang ginibong pagrabas. Tama an mensaheng dai na kita kuntento ki GMA alagad sala an messanger kun si Erap man sana. Kun bagas an pulitika kan Pilipinas, kaipuhan ta man nanggad ining tahupan, halian ki mga gapo asin bantayan nganing dai ini mag-rurit o maglagtok.

Sa paglaog kan panibagong krisis na ini, nagluluwas man an isyu kan mga pararabas nin bagas na iyo naman an bagong imahe ki mga parahabon na dai man ngani maisusuhay sa imahe kan mga pulitikong nagpaparetrato naman sa mga warehouses, na background an mga sako nin bagas tanganing dakupon an mga bagong kriminal. Alagad kadakul nangyayari sa luwas kan kamera asin iyo dapat ito an naaaraman niyato, an nababaretaan. Dai man pinagkaiba an mga raids na ini, sa mga ginigibo kan Optical Media Board sa pag-raid kan mga pirated dvd asin vcd na aram tang ‘palabas’, pasali sana man. Kun hihilingon ta sa Naga, minsan mga pulis niyato kliyente pa ngani kan mga paratindang ini. Kun kaya, ano man nanggad an mensahe kan pinapaluwas na krisis na ini? Paagi daw ini kan administrasyon tanganing mahali an atensyon ta sa akusasyon ni Lozada o paagi man kan ibong na mga grupo tanganing darahon sa orolay tulak an pagpapabagsak ki GMA?

Sa pagdara kan isyung ini sa peryodiko, radyo asin telebisyon, igwa naman kitang mga nanunumpungan na reyalisasyon na pwede niyatong paghorop-horopan, orog na kita na pararakan maluto, puon sa pamahawan sagkod sa satuyang mga meryenda. Kultural an pangangaipuhan na ini alagad iyo na ngani yan, sa hiling ko, marahay man ining napag-oolayan tanganing magbukas nin panibagong paghiling sa estado kan agrikultura asin food production sa satuya, sa panahon na dai man nanggad kita nakanuod magpadangat sa satuyang mga daga, o sa isyu kan kadakul pa man nanggad dagang daing mga tinanom nin huli ta pagsasadiri pa man nanggad kan satuyang mga pyudal na pamilya na iyo man an mga hadi-hadi. An isyu man na ini pwedeng magtulod satuya kun pano naapektaran kan paggibo nin mga subdibisyon an mga dapat kutang agricultural areas. Idugang ta naman an mga nag-aadal sa pag-oma, o an luyap na pag-isip pa man na giraray na duhagi o hababa an mga para-oma, na sa hiling ko ngani iyo an may pinakahararom na pagpadangat sa banwaan na ini, sa ‘dagang’ ini, nin huli ta literal nindang namamatian an balos kan dagang ini, an buhay na minasup’ay sa kahiwasan na ini. Nakikigadana pa ngani an mga tawong ini minsan sa mga kapamilya, kun daga na an pinag-olayan. Alagad, iyo na ngani iyan, saro sa napapabayaan na sektor iyo an pag-oma, an agrikultura, na hanggang ngonyan bako sanang yaon sa pagkaherak kan mga trahedya na dara kan bagyo o peste, kundi kan makasadiri, mga paslong kapitalista na igwa nang kadakul pandok, siring sa sa satuyang mga pirak na mayo man pinagkaiba sa mga nagpapadalagan kan administrasyon ini na lugod mapad-ukan na.