SI LEVY AUREUS SA LITERATURANG BIKOL

Sa sarong hayag na pagtaram kan kritikong si Paz Verdadez Santos sa ikaduwang Pagsurat Bikolnon na ginibo sa Aquinas University kan 2004, sinambit niya sa listahan na personal niyang ginibo an mga nangungurog na mga parasurat sa Bikol sa kontemporanyong panahon. An ginibong pagpili ni Dr. Santos binase niya sa mga onra na naku’a kan indibidwal na parasurat, sa pagiging mahigos asin marikas na pagluwas kan maorag asin magagayon na obra kaini asin sa hiwas kan naabotan kan saiyang mga sinurat na nangangahulugan nin dakul na parabasa. Sa listahan nagluwas an pitong pangaran, lima kaibahan naman ngaya ako na naherakan man gayod an kaayon sa grupo kan Kabulig, an katiripunan kan parasurat-Bikol asin may sarong padi si Fr. Wilmer Tria, dangan an peryodistang si Levy Aureus na ngonyan pormal na nagbungsod kan saiyang libro.
Kun iisipon, haloy na dapat ining nagluwas sa panahon na nangangaipuhan an satuyang banwaan nin mga seryosong parasurat, pintor asin iba pang disipulos kan arte asin kultura na dai nakabase sa mga pagarayonan sanang bado asin pabeso-beso. Alagad, sabi ngani, an gabos minaabot sa tamang panahon sana asin ngonyan naoogma kita gabos sa pagluwas kaining libro ni Pay Levy na sa hiling ko sarong dakulang kontribusyon sa naglalawig na terasa kan satuyang literaturang Bikol. Sa librong ini na koleksyon kan mga sinurat na nagluwas sa Ilampog, Ilabay asin sa Sabi ni Levy, sa peryodikong Bicol Mail, mahihiling ta an kidit asin makangirit na mga pagtaytay nin mga tataramon hali sa mahiwas na paghiling kan sarong tawo sa satuyang banwaan. Inaabot kaini bako sana an sintido o an puso, kundi pati na an pinakaharom tang kitik na dinadara kita sa makangirit alagad makatotoohan na pangyayari. Ini an kusog kan mga sinurat ni Pay Levy, an gibohon kitang mga bu’a, rungaw sa sadiri ta man sanang eksperinsya nin kapagtiosan, mga tuyaw sa pulitika, sa simbahan, sa akademya asin kun pano kita tinutugotan na mabuhay kan satuyang sosyodad asin panahon.
Dakul pa lugod an libro an magluwas manunungod sa Bikol asin nakasurat sa Bikol. Padagos lugod na magsuporta an mga lokal na gobyerno sa mga arog kaining pagtiripon asin pagbungsod nin libro nin Bikolnon na parasurat. Dai ta sana hilingon an progreso sa sarong lado sana kundi sa hararom na pakagamot kan satuyang mga kahimanwa, sa odok na pagpadangat sa sadiring tataramon na minaladawan asin minatipom kan satuyang mga pangiturogan asin nilalaoman na padagos kita maging sarong syudad, sarong maogmang lugar na lalong pinapaogma kan kabuahan asin kadunongan kan saiyang mga aking parasurat arog ni Levy
Aureus.

Igwa man sinurat si Willy Prilles manungod sa pagbunsod kan libro ni Pay Levy.