Sunday, October 19, 2008

SURAT GIKAN RAGAY

Sarong maestra an nagsurat kaini asin ipinadara sa sakuyang email. Si Eilen Nidea kan banwaan nin Ragay, Camarines Sur. Saro ining pagpahiling kun pano an sarong tawo o sarong komunidad arog kan saindang eskwelahan makakataong pagtulod asin suporta sa nangyayari pagpapauswag asin pagtukdo nin pagkamoot sa Bikolnon na kultura asin literatura na sa ngonyan nagkakaigwa nin mga panibagong kasurog asin kabulig. Sa kamugtakan kan mga paratukdo na kabali asin apektado kan burukrasyang sistema nin korapsyon sa gobyerno asin an hababaon na budget asin paghiling na tinatao sa mga maestro asin maestra, an ginibong lakdang ni Eilen, sarong pagpapatubod satuya na mas pwede pa man nanggad kitang gibohon para sa rehiyon na ini. Asin ini minapuon sa mga saradit na lakdang, saradit na paghiro na nagbabalik sa pag-isip kan mga aki kan karahayan asin importansya kan saindang sadiring kultura na iyo man an mabilog kan saindang identidad bilang mga tawo kan kinaban.

Gusto ko lang iheras an mga ginigibo ko sa eskwelahan katakod kan sakong pagpoon kan panuga na papadanayon an kultura asin literaturang Bikol.

Kan Hulyo 25, 2008, naghagad ako nin permiso na magmukna nin Bikol Day sa gabos na English classes ko sa Ragay National Agricultural and Fisheries School, sa Liboro, Ragay, Camarines Sur. An surat adres sa samuyang administrator, asin may katakod na Session Plans sa pagtukar nin Bibol culture and literature kada Biyernes sa sakong limang English classes(2nd -4th yer high school).An sakong kahagadan naaprubahan, asin nagpoon an na ngani an sakong innovation sa English classes ko.

Nagpoon ako sa pretest, 50 items. Ngonian, natukar mi na sa klase an mga legends asin historical articles na pigkua ko sa mga libro asin pigparesearch ko sa mga estudyante. Nagconduct man ako nin Pagsurat Bikolnon katabang si Joville Andrea Foliente, sakong parasurat na kaiba ko sa pag atendir kan Paktukdo, Pagsurat Bikolnon sa Naga College Foundation, asin nagtukdo kami sa mga campus journalists and writers na magsurat nin tigsikasin osipon, saka rawitdawit. May magagayon na outputs na pigsaray ko para sa mag minasunod pang proyekto na sa ngonyan, pangatorogan ko pa sana.

Sa mga minasunod na Biyernes, nakalinya na pag-adalan mi sa Bikol Day an mga rawitdawit saka osipon na pigpili ko hale sa mga librong binakal ko. Kasuhapon, pigtukar mi an pira sa mga tigsik ni Ma'am Aida Sirujales.

Pag Bikol Day sa klase ko, Bikol an pigtataram mi. May multa pag nag English o Filipino. Sa Ragay na harani na sa Quezon Province asin an mga tao kadaklan BatangueƱo, dakul na estudyante an dai tatao magBikol, kaya pigtutukduan sinda kan mga kaklase na Bikol talaga an first dialect.Dakul pamilya sa rona mi an dai nagtataram Bikol sa harong, kaya nakakatabang an Bikol Day para makanood an mga aki.

Sa Pebrero, an pinakafinale kan Bikol Day iyo an day-long Bikol Festival mi sa eskwelahan. An sakong limang klase, ma exhibit kan mga outputs ninda, asin kan mga items na produkto kan research mi about Bikol culture. May pamanhikan, kasalan, asin fiesta na mapaheling nin mga gawi-gawi saka tradisyon nin Bikolnon sa Ragay. An mga aki nagpoon na magpreparar para digdi.

Nagkaigwa naman kami nin pagluto asin pagkakan sa klase. Bida an pinangat, gulay na natong, Bikol Express, kalamay, tinuktok, nilubak asin iba pa. Maogma!

An pag gana ni Joville sa Rawitdawit Para ki Ina katakod kan 5th Premio Tomas Arejola naging inspirasyon mi gabos sa Bikol Day para mas pagayunon asin padanayon an pag apreciar sa kultura asin literatura.Sa naka -aging semana, nagpoon an research manungod sa skates na sikat sa Ragay, asin an mga historical features sa bawat barangay na pig gigikanan kan mga estudyante sa samong eskwelahan. An mga magurang nag -oogma mag istorya kan mga naka agi.

Saro pa sa akong poponan na proyekto iyo an pagmukna nin Bikol page sa Techno Chronicle, an opisyal na dyaryo kan Bicol Technical Vocational Schools Association (BTVSA), Inc., sarong asosasyon nin 20 tech-voc schools sa rehiyon kun saen an samong presidente, Dr. Roman T. Delfin, Jr., na sako man na school head, pigpili ako na maging editor in chief. Pigsabihan ko na an mga administators kan 20 schools na mag-encourage sa mga paratukdo asin estudyante ninda na magtao nin mga artikulo asin literary attemtps na Bikol para sa dyaryo. Igwa na ning nagsubmit na Bikol-Pilar, Sorsogon, asin Bikol-Libon, Albay. Na oogma ako na nakakapoon na ako sa sakong panuga na magtabang sa pagpadanay nin Bikol language, culture and literature sa sakong sadit na paagi.

Nagpopoon man ako magsurat kan rawitdawit, osipon asin tigsik. Aram ko na kaipuhan ini para mas maging epektibo an pag encourage ko sa sakong mga estudyante asin pag -iriba na magsurat, magbasa, magtaram, asin mag-isip Bikol.


Salamat Maam sa surat na ini, magdakul lugod pa an saimong tribo.

1 comment:

wella said...

saro man ako sa nag iistar sa bikol na dai tatao magtaram nin pure Bikolano,naoogma ako sa naisip ni Ms Aileen Nidea tungkol sa Bikol Day,pati ako gusto ko man lugod makisali,kaipuhan talaga ning mga aki ngonyan ang arog kayang pag aadal asin pagmamahal sa sadiri tang tataramon,mabuhay ka Aileen!Dios Mabalos saindo gabos.