AN HAPON NI HARRY POTTER

Nangingirit ako sa laog kan sadiri ko kan enot kong pag-atendir kan graduation sa unibersidad kun sain ako nagtutukdo. Duwang okasyon sana an natatandaan kong naggamit ako nin toga, kasu pagtapos kan Grade 6 asin sa hayskul. Nasundan ito kan Sabadong Hapon kun sain sa giraray nahiling ko an nagraralayog na banderitas, an makokolor na toga asin an mga ranggo kan inadalan, an mga medalya asin diploma asin an mga haralawig na diskurso na minaikot sa diskurso kan paglaom, pagtubod asin an pagkamoot sa Bikol.

Bilang sarong ritwal, an graduation ceremony igwang manlain-lain na simbolo na nagtutulod nin magkapirang pagpapakahulugan. Yaon digdi an paghiling kun ano an edukasyon arog baga kan pagiging liwanag, susi, o lisensya kaini sa pag-atubang sa kaabtan, sa puturo. Yaon man digdi an mga maserbing panalmingan, mga tataramon nin kadunongan na itinatao kan sarong midbid asin respetadong tawo. Magin pribado o pampublikong eskwelahan igwang sadiring bisyon asin misyon kun paano pipilion an mga mataram sa mga graduation ceremonies na ini. An iba mga alumni, an iba mga midbid na tawo arog kan pulitiko, negosyante, asin iba pang pwedeng may koneksyon sa eskwelahan. Dai ta man manenegaran na an panahon na ini, iyo man an panahon kan pangangampanya. Dakulang katipiran na ini sa mga pulitiko, na ngonyan pa sana binabasog na an satuyang mga mata kan saindang tarpaulins asin streamers na nagpakuriyat sa satuyang mga kalye. Ini an mga bagong monumento, ini an mga bagong pana’awan kan banwaan na kulang sa kritikal na paghorop-horop.

Mantang pighihiling ko an mga estudyanteng nagpaparaso asin nagpaparetrato, nagigiromdoman ko an karakter ni Harry Potter asin an saiyang kinaban bilang repleksyon man kan sarong akademya. Kun pano an siring na gubing (toga) agid sa mga pigsusul’ot kan mga nasa kinaban ni Harry, nagpapahiling sana kan hararom na impluwensya kan pansulnupan na pagbado-bado sa satuyang sistema kan edukasyon. Kaya ngani, sabi kan kataid kong maestro, mas marahay talaga an ‘sablay’ na gamit kan mga nagtapos sa Unibersidad kan Filipinas, bakong mainit, simpleng disenyo asin praktikal. Alagad, dawa mainit asin impraktikal, pigtitios asin piglilibang na sana kan kadaklan an sadiri, sa pagtext, pagparetrato, pag-isip gayod na sarong beses sana man ini sa sarong taon, asin ‘baad an kakanon pagkatapos kan seremonya.

Sa sakuya, simbolikong marahay an paggamit kan toga na agid ki Harry Potter, enot digdi an imahe mismo kan akademya—na digdi, arog ki Harry, pigtutuklas kan mga nag-aadal asin kan mga paratukdo an saindang mga kakayahan. Ini an mahika na nasa gabos na naghihingowang mag-adal. Asin sa parte kan mga nasa faculty, orog na kaipuhan, iyo an kapangyarihan kan pagsiyasat o research na kinakaipuhan na darahon sa mas halangkaw na lebel asin bako sana sa paagi kan mga theses na minolino baga o pigpabakal nin tolo piso, magkaigwa sana nin titulo asin ranggo. Kun kaya an kapangyarihan na ini, dai minatalubo asin iyo na mismo an nagkakawsa kan pagruro kan sarong akademya o unibersidad. Orog na kun an akademya dai minaluwas sa sadiring kweba kaini, na an anino sana an pigpapaniwalaan na imahe kan reyalidad asin bako na an liwanag na nagkakawsa kan mga anino. May mga unibersidad, pribado man o publiko, na naging inbreeding an nangyari sa mga paratukdo asin sa nagpapadalagan mismo. Sinda-sinda an nagtuturokdoan. Daing tultol na Faculty Development Program nin huli ta an kadaklan kan kwarta pigbabaranga pa giraray kan pamilyang may sadiri. Kun igwa man pigserserbihan an unibersidad, iyo ini an mga political gains na maitatabang kaini sa saindang angkan sa paagi nin pagbukas nin mga scholarships asin iba pang programang makakatulod kan saindang political na agenda. Alagad bako sana sa pulitika, pwede man na magin sarong negosyo an unibersidad, sarong dakulang business enterprise asin pareho kaining kinakakan an sistema kan edukasyon sa satuyang rona.

Mantang pighihiling ko an mga estudyanteng saro-sarong nagpapaso, pighahapot ko sa sadiri ko an manlain-lain na hapot, puon sa personal sagkod sa mas mahiwas na kahapotan arog kan, ‘Natukdoan ko daw an mga estudyante ko nin tultul asin hararaom? Anong trabaho an naghahalat sa sainda? Siisay digdi an malingkod sa Bikol? Siisay an mahali asin dai na mabalik pa? Siisay man daw an matukdo? Pira na an bados o an nakabados sa mga ini? Mga hapot na dai ko tulos-tulos masisimbagan, mga hapot na daing kasigurohan kun manunumpungan ko nin simbang. Alagad, kun igwa man na kaipuhan na tungkosan gayod sa mga hapon nin kahapotan, iyo na an pagtapos sa eskwelahan saro sanang lakdang tanganing mas mapakusog an buot sa pag-atubang kan dakula pang kinaagahan, sa pagtubod na mapaparahay asin mahahanap man nanggad an kahulugan kan buhay. Ini an tunay na kapangyarihan, an mahiling an posibilidad kan satuyang pagkatawo asin mahimo ini susog sa satuyang mga kamawotan asin paghihingowa. Ini gayod an sarong leksyon sa hapon na garo kita nasa kinaban ni Harry Potter.