Sunday, September 12, 2010

An Ludok Kan Resuene



Nakaburabod sa saiyang kamot an rosaryo na tinao kan saiyang tinabangan na padi. Tinabangan niyang paadalon sa seminaryo sagkod na ipadara ini sa Roma. Sul-ot niya an kwintas kan opisyal na organisasyon ni Ina. Sarong tinubog na bulawan na may imahen kan Ina. Agid sa anting-anting. Sa sadit na lamesa, yaon an saiyang mga bulung, kakanon na dara kan mga nagbibisita, mga nobena. Pasaro-saro an turo kan swiro, sa saiyang saluyong kamot. Nagdadalagan an bulung palaog sa saiyang hawak na kinupotan nin bukol sa abaga. An swero an oras sa ospital. Sa saiyang hirog, may sarong tubo man na inilaog tanganing iluwas an mga natipon na tubig sa baga. Nagbubuklat an saiyang mata kun naririsang may nag-abot na mga bisita. Nagkukusog an saiyang pagdangog. May mga nadadangog nganing tingog siya kan mga kamidbid na haloy nang gadan. Nariribaraw an mga nagbabantay sa mga sinasabi niya minsan. Nanunugon-tugon.

Kun banggi, binabasahan siya nin mga pamibion. Namamati kan mga nagbabantay saiya an saiyang paghimate sa mga tataramon. Sagkod na mapaturog ini. Pusong malinig, lalanga sako, Kagurangnan. Pauru-utro an pagbasa kan mga salmo. Dangan, may pirang padi an nagsungko asin tinawan siya nin olyo. Mga pading naduman sa saiyang harong tanganing magkakan, maghingalo, makipag-olay saiya, magpatabang na magtao nin mga sobre. Mga padi na iniiba an mga seminarista tanganing mag-karol kada Disyembre. Dai nang mga tataramon na nagluluwas saiya. Mga hinangos na sana. Surunud-sunod na hinangos. Gari may dakulang dugi o an’it sa laog an luhay-luhay na nagkakan saiya. Mamati mo an kulog kan rikas na pagbabago kan hawak. Nagruluwasan na si mga ugat, nagpuruti na si parating pigtitinang buhok. Nagkurupos an kublit. Nagtitis na an bitis.

Sarong aldaw, kaipuhan siyang darahon sa operating room tanganing maoperahan tulos. Daing siisay man sa yaon duman an makadesisyon. Dai siyang agom. Daing aki. Mga pamangkin sanang dai man aram an gigibohon an nagdedesisyon. Yaon an saiyang mga katuod, mga dating kaopisina kan aldaw na idto tanganing maghiling kan saiyang kamugtakan. May mga tinaong kwarta. Naubos na si saiyang tipon-tipon sa mga bangko kaidto. May mga pinasubling dai na masusog. May mga pinautang na dai na nagpahiling. Sa panahon na idto, na dai aram kun ano an gigibohon sa laog kan espasyong ito, kan dakulang pagsakat na luminukob sa sarong tawong padangat alagad, sagkod sana duman. May nagpuon mag-awit kan Resuene Vibrante. Luhay-luhay an tingog. Dangan, nagsurunod naman an iba sa pagsayod kan mga tataramon sa awit. Sa panahon na idto, an pag-awit kan Resuene bakong matrayumpo, daing Ina na ibinabalik sa saiyang pedestal o iniinsesohan, daing Ina na pinagdudumog, pinagpipilahan. Sa panahon na idto igwa sanang mga kahagadan na dai masayod-masayod, igwa sanang pagkapula sa kadakul na pwedeng sabihon, alagad sinayod na sana kan awit, kan maludok na awit na kinakanta man sa mga panahon nin bagyo asin makuring pagsakit. Sa pag-awit kan Resuene, nagigin espisipiko an kahulugan kan mga tataramon asin musika kan himnong ini. Bako ining awit nin kiisay pa man, bako ining awit kan mga Kastila, dawa ngani an musika asin letra nakapadron sa tradisyon Yuropeyo asin an letra yaon sa Kastila, an awit na ini, sarong awit kan rehiyon na ini, sarong awit na Bikol, na an dusok sa satuyang pag-isip asin buot, orog kararom kan Sarung Banggi ni Gregorio Potenciano. Asin siring sa awit na Sarung Banggi, napapara sa katapus-tapusi an mga kagsurat kaini an mga kompositor, nagigin ining sarong awit o rawitdawit kan gabos. Siring na dai man gabos nakakaaram o nakakatanda kan kompositor kan Resuene. Sa mga ospital asin higdaan kun sain kinakanta ini orog na sa panahon kan paghihingagdan, orog na nasasabotan, kun tano an manto kan Ina, sarong tamong sa mga naghehelang, na an awit ki Ina, sarong payukyok na awit para sa saiyang mga mga aki.

1 comment:

Risse said...

The Resuene is one of the first songs (and prayers) I learned as a child. Indeed, it has become every Bicolano's song, a tribute and at the same time, a prayer to the Virgen of Penafrancia.

I like your post. It reminded me of the Traslacion last week and how the crowd's singing of the Resuene sent shivers down my spine. I hope that the next generation of Bicolanos will continue to sing this vibrant, moving song of praise.

Viva la Virgen!