Monday, September 12, 2005

SA NGARAN NIN DIOS NA INA




An relasyon kan Dios asin tawo nagpoon kan an tawo magin tawo. Sa saiyang dakulang kapakumbaaan, nahiling niya an kakulangan kan saiyang sadiri sa pagtingkalag niya sa madiklom na kalangitan. Sa satuyang suanoy na osipon nginaran asin hiniling kan tawo an relasyon niya sa Dios sa paagi nin manlain-lain na bagay asin eksperinsya. Asin an pinakaorog kaini iyo na hilingon an Dios bilang sarong magurang. Sa enot na panahon, may mga rebelasyon asin patunay na hinihiling an Dios bako sanang sarong ama kundi saro man na ina, sarong babayi. An predominanteng pagtubod asin paghiling sa Dios bilang sarong Ama hararom na nakagamot sa patriarka asin sa simbahan na Katoliko. Daing lain sa paghiling na ini asin dai man lain gayod na punan niyatong hilingon an Dios bilang sarong ina. Sa panahon na yaon sana sa bang’bangan kan dungo niyato an karatan kan terorismo, pagraot kan satuyang kapalibutan asin an daing puknat na giyera, kapagtiosan asin iba pa, bako sanang marhay na alternatibo kundi orog karahay asin angay na hilingon niyato an satuyang Dios bilang sarong Ina.

Minsan si Papa Juan Pablo I, nagsabi sa saro sa saiyang mga diskurso na an Dios satuyang Ama, alagad siya saro man na Ina. An katotoohan na ini ipinahayag man sa lumang tipan asin minsan si Jesus sa saiyang mga parabola, ipinahiling niya an Dios, tunay an naggad na mayaman sa pagkamoot asin maluya sa pag-anggot. Totoo, na si Jesus nag’agyat satuya na apodon an Dios na Ama, alagad an saiyang Abba na ipinahiling lihis sa Dios na satuyang nabisto sa mga agi-agi sa lumang tipan. An Ama na ipinamidbid ni Jesus bakong Ama, na andam na magdara nin kilat asin pesti sa lambang pagkakasala. An Ama na ini tunay na maheherakon, mamomoton, an ama na nagdalagan asin dai na naghalat kan mahiling niyang nagdadangadang an saiyang nguhod na aki. Ini an parehong Dios na iniladawan ni Jesus sa saiyang parabola tungkol sa babaying nawawaran nin sarong plata, paliliwanagon niya an saiyang harong, sagkod na makua an saiyang hinahanap asin kun makua niya na ini, magpapaapod siya nin sarong bangkete. (Lukas 14: 8-10). Sa siring na imahe tinawan kita ni Jesus na hilingon an Dios bilang sarong babayi, bilang sarong ina. Minsan sa lumang tipan, ibinaing kan profeta an Dios bilang sarong gona na nagmamakulog sa saiyang ga siyo.

An limitadong paghiling sa Diyos bilang sarong lalaki—ama, nagiging saro sa mga dakulang kawsa kun paano nagiging lehitimo sa satuyang banwaan an pag-aabuso sa mga kababaihan. An kultura na nagdadalagan sato, iyo an kultura nin pan-ooripon. Ini an sarong lain na epekto kan patriarkiya. Kun minsan an salang lohikang nagdadalagan iyo na nin huli ta si Jesus, na aki ni Dios, namundag na sarong lalaki, bo’ot sabihon an mga lalaki, mas kabaing sa Dios. Sa kontekstong ini nangyari an pagpades-pades asin an hierarkiya. An nagtatao nin sugo asin nagsusunod. An lalaki asin an babayi, an itum asin an puti, an hawak asin kalag, an Kristiyano asin an pagano, asin kadakul pang iba. An pagsabi an Dios, lalaki, nagtataong limitasyon sa saiyang pagka-diyos. Asin kun pupunan niyatong hilingon an dios bilang sarong babayi, ini sarong gawe nin pagpapahiwas asin pagpaparom kan saiyang pagka-Dios.

Sa satuyang pagtubod, si Santa Maria, an pinakonkretong ladawan kan Dios bilang sarong ina, bilang sarong abayi. Alagad si Santa Maria bakong Dios. Kun minsan ngani mas nagdudulok pa kita ki Santa Maria asin bako sa Dios. Nin huli siguro ini sa pag-isip na an Dios, sarong lalaki asin si Santa Maria, babayi. Mas nakakaintindi, mas nahahagadan, mas madaling dulukon si Ina. An paghiling na ini konsekwensya kan lanit kan koloniyalismo, an mga Kastila an nagdara kan pagtubod na ini. Mahiwas an porma kan diskriminasyon kan mga Kastila. Dakul an kabtang asin iba an paghiling sa dugo. Iba an creole sa peninsulares, sa insulares, sa Filipino asin sa Indio.

Sa Bikol mismo, kaipuhan niyato an pagsantigwar, an pagpurga kan kultura niyato. Bakong gabos na dinara sa satuya marhay, may mga suanoy kitang kadunongan na as orog karahay asin orog kagayon na paghorop-horopan. Si Ina na nagin nang parte kan satuyang inibilog na istorya an sa paghiling ko an ago niyatong simbolo laban sa patriarkiya na mina’ilo sa satuyang kapag-arakian. Sa paagi ni Ina, matukdoan lugos niyato an sunod na henerasyon nin pagrespeto sa kababaihan. Si Ina an bagong Eba. Bako nang matarom o dai na nganing saysay an kasabihan na an babayi an nagdara kan kasalan sa kinaban, ta yaon na si Santa Maria. Si Santa Maria na sa paagi kan saiyang mapakumbabang pag-ako sa kabotan kan Dios, nagtao nin buhay ki Jesus, nag-ataman saiya, sagkod duman sa kalarayo. An pag-pangaki ni Santa Maria ki Jesus sarong ladawan kan Dios bilang sarong ina na nagtataong buhay sa kinaban.

An maldisyon ni Eba natapos na. An pangangaki bako nang sarong maldisyon, kundi ini sarong diosnon na pagheras sa pagkamoot, na iyo an Dios an sana. Si Ina an magiging enot niyatong imahen nin katalingkasan, bako sana siyang simbolo na pag-aarawagan niyato kundi lugod siya an makapagpalaad kan satuyang puso, asin makapukaw kaini na maghimo nin magkakanigong aksyon na labanan an kapagtiosan, an korupsyon, an pagra’ot kan satuyang kapalibotan, an salang porma patriarkiya na paslo sa poder. Masdan niyato sa pagprusisyon niyato. An Divino Rosto, asin an imahen kan Virgen nin Peñafrancia, mga babayi baga (si Santa Veronica asin si Santa Maria) an nagdadara kan parehong Jesus.

Viva la Virgen!

No comments: