URULAY BUDAY

Gabos gayod na gamit an tamang rason kayang darahon sa marhay na pag-urulay an mga pagkabarangga, daing marhay na pagkasinabotan. Kayang bugkuson asin pagsaraon giraray nin an mga kontra-partido sa paagi nin pagtukaw, pagta’o nin oras asin pagdangog. An tawo kaipuhan na makiulay tanganing maipahayag niya an saiyang nasasabotan o namamatian asin kaipuhan na may magdangog sa saiya.

Kan nakaaging Marso 18, sadi Iriga, nagkaigwa nin pag-urulay manunungod sa mga babayi asin nin huli ta ini manunungod sa babayi dai kayang negaran na imbuwelto an kagbasan, an mga lalaki nin huli ta kita minaerok sa sarong kinaban man sana. Minsan may sarong libro na nagluwas na an mga lalaki daa hali sa Mars mantang an mga babayi man sa Venus nin huli sa halakbang na pagkakaiba kan duwang sekswalidad.

Sa pangengenotan kan SALAKAB theater group na sakuyang mga amiga lalo na ining si Jo Bisuña na aktibo man sa samuyang grupo, sa KABULIG, pinadalan asin dinara sa TAN’AW digdi sa Iriga an Vagina Monolugues na isina-Tagalog kan saro man na parasurat. Orihinal ining tinipon nin Eve Ensler tanganing darahon sa kadaklan an sensitibong tema kan mga babayi lalo na idtong biktima kan patriarka, kan gera asin iba pang porma nin marumpot na gawi laban sa mga babayi. Napapanahon an siring na aktibidad nin huli ta ini minahali kan mga darakulang lawi sa satuyang panan’aw. Dai pa man niyato manenegaran na kadakalan sa pang-aabuso nangyayari sa mga babayi asin mga kaakian. An mga tawong hinohonang maluya, laboy an puso asin daing isog an padagos na pigtitimhakan kan mga kulturang sugong an pag-isip. Sa Bikol, napapanahon an siring na mga isyu ta pinapasupog kaini an makusog, an mga abusado na an alimantak yaon sa puro kan saindang mga dara-dara. An Vagina Monologues nakuanan nin lokal na kolor kan mga Salakab sa paggamit paminsan-minsan kan tataramon na Iriganon. Duman ko nahiling na mas makusog an buntal kun an mga artista mina-ulay sa taga-Iriga. Nakakaua ini nin dakula na ngirit asin upak sa mga paradalan. Ini sa paghiling ko an kusog kan grupo na matawan nin sadiring pagbasa an sarong unibersal na teksto. Digdi maipapahiling kun paano napapayaman an sarong personal na naratibo pasiring sa tiripon na agi-agi asin osipon kan kadaklan. Binuksan kan Vagina Monolgues an mga pag-isip niyato manunungod sa sensitibong parte kan mga kababaihan na iyo pinapahiling na garo saiyang alter-ego. Magayon ining diskarte sa pagsurat asin dai man ini naglihis sa intensyon kan kagsurat asin man luwag an interpretasyon na pweding gibohon kan siisay man na makadalan asin makadangog. Sa salakab, padagos mga katood!

Magayon na an siring na aktibidad nangyari sa Iriga na sa paghiling ko mas dakul pang arog kaidto an mag-abot sadi kanatu. Kun an ibang mga syudad asin banwaan sa Bikol nagrorokyaw kan saindang pag-asenso sa negosyo, kan saindang mga nakukuang premyo asin pagmidbid sa luwas kan Bikol, hingowaon lugod kaining satuyang syudad na magin sentro kita nin kultura sa Bikol. Mahiling lugod ini kan satuyang mga lideres na pangatamanon an mga parasurat, pintor asin artista, itukdo sa mga kaakian, magbukas nin mas dakul na espasyo para sa mga siring na aktibidad. Kun naghihingowa an iba na atamanon an hawak kan tawo, mangyari man lugod an pangataman sa kalag kan banwaan asin mayong iba yan kundi an kultura tang sadiri, na naghihiro na magtulod lugod satuya danay asin tunay na pagtalubo.